1. Thiên hạ: Cái gọi là thời thế thiên hạ, chính là xu thế vận động của đại thế thiên hạ. Cái gọi là thế thiên hạ, chính là các nguồn lực thúc đẩy đại thế chung, như nhìn thấu tình hình quốc gia, xem xét các nguồn tài lực nhiều hay ít, người dân như thế nào, nhân tâm quy thuận hay bất bình, địa hình hiểm trở hay dễ dàng, vua tôi hiền minh hay ngu muội, sức mạnh quân đội mạnh hay yếu, họa phúc của thiên thời. Sau đó suy đoán được vận mệnh quốc gia đó là thịnh hay suy, hưng hay vong.
Khi làm việc cần mưu định rồi mới hành động, giống như đánh cờ nếu như một quân cờ lạc nước, nhẹ thì mất đất tổn binh, nặng thì cả ván cờ thua, nên bất kỳ đi nước cờ nào, ắt phải mưu định rồi mới hành động. Chỉ có biết cách sử dụng thì quân cờ mới có tác dụng.
2. Quan sát thiên hạ: Quan sát thiên hạ như từ xa quan sát núi, không thể chỉ dựa vào mắt, phải dùng trực giác, phải dụng tâm. Quan sát núi từ xa, không cần phải leo lên núi, nhìn vực sâu, cũng không cần phải xuống vực sâu. Ngược lại mà nói, nếu như thực sự leo lên núi, bạn không thể thấy được núi xa, không thấy được vực sâu.
Cũng giống như đi vào rừng sâu, chỉ thấy cây cối, không thấy rừng rậm. Muốn nhìn thấy rừng rậm, chỉ có đứng ở đỉnh cao tuyệt đỉnh nơi này, phóng mắt nhìn xuống, dùng trực giác phóng mắt nhìn xuống, lại dụng tâm phóng mắt nhìn xuống.
3. Nhân tâm: Xét tính tình để dự đoán nhân tâm. Suy xét lời nói, quan sát sắc mặt, lắng nghe giọng nói, xem xét hành vi, sau đó suy đoán được chiều hướng của cái tâm người ta. Tương truyền bậc tiền nhân Quỷ Cốc Tử có 5 cách nhìn người:
– Từ phản ứng của một người khi đối diện với lợi ích được mất thiết thân, có thể nhìn ra phẩm hạnh đạo đức chân chính của người đó: Là một bậc quân tử chân chính, khi đối diện với lợi ích cá nhân trước mắt họ vẫn có thể kiên định với nhân cách của mình, không làm ra những chuyện trái lương tâm. “Quân tử trọng nghĩa khinh tài, tiểu nhân xem tài như mạng”.
– Phản ứng của một người khi đang bị kích động chính là lúc có thể thấy rõ được bản chất của họ nhất. Có vui đến mức đắc ý quên mình, đến đâu cũng hiển thị bản thân, nhưng lúc gặp cảnh trái ngang lại oán hận không thôi, tìm cách trút giận lên người khác. Người thực sự trưởng thành thì điều trước tiên là cần phải khống chế được cảm xúc vui buồn của chính mình, có thể xem thường danh lợi và được mất cá nhân, bảo trì tâm thái an nhiên điềm đạm. Đây mới thực sự là một người đại nhân cách.
– Quan sát tinh lực khi đói: Khi gặp cảnh đói khát mới có thể khảo nghiệm được tinh lực thật sự của người ta. Trong khi tinh lực cạn kiệt, người này có thể duy trì được trạng thái mạnh mẽ hay không, nóng giận hay bình tĩnh, than vãn hay tìm cách giải quyết sẽ thể hiện được mức độ nghị lực của từng người.
– Thông qua cách tiến cử thấy được nhân tâm. Nếu anh ta đề cử người có tài năng thì cho thấy người này là vị quan thanh liêm, công chính. Nếu như anh ta đề cử người lười nhác ham chơi thì cho thấy người này cũng là vị quan bất tài vô dụng. Trung Quốc có một nhân vật nổi tiếng thanh liêm công bằng chính là Địch Nhân Kiệt. Ông không vì thân thích mà tiến cử, cũng không vì là địch thủ mà tránh né nâng đỡ. Hành động của ông khiến người người kính nể.
– Qua phản ứng của anh ta đối với cám dỗ sẽ thấy được nhân phẩm. Cuộc sống có trăm nghìn biến hóa và cám dỗ, người sống trên đời cũng lại có thất tình lục dục. Thế nên khi đối diện với cám dỗ chính là lúc thử thách lòng người, kẻ hay người dở, kẻ không có hàm dưỡng hay người có tu dưỡng, tất cả đều thể hiện ra ngay đó. Người có tu dưỡng thì tinh tế nhẹ nhàng, dẫu có ham muốn vẫn biết khắc chế bản thân không vượt ngoài vòng luân lý đạo đức con người. Người không có tu dưỡng thì ngược lại, rất dễ bị lợi ích và cám dỗ ở bên ngoài cuốn đi, cuối cùng thân bại danh liệt, quên mất bản thân, đánh mất chính mình.
– Quan sát sự trấn tĩnh của họ khi gặp nguy hiểm. Con người khi đối diện với nguy hiểm, chính là lúc thể hiện năng lực ứng biến rõ ràng nhất. Nếu như lúc này hoảng hốt lo sợ, thậm chí hoàn toàn ko biết phải phản ứng thế nào, thì đây chính là thể hiện người không có tố chất, tâm lý yếu ớt. Kiểu người này gặp việc lớn khó mà thành, việc chưa loạn họ đã loạn rồi.
4. Giỏi nói năng: Người giỏi nói năng, khi nói thì lưu loát như nước chảy, viện dẫn nhiều chứng cứ, có thể khiến người ta nghĩ cái họ không muốn nghĩ, làm cái họ không muốn làm. Không nói thì thần định như sơn, thế như mũi tên kéo căng trên cung tên, có thể khiến người ta tâm thần bất an, như rơi vào 5 dặm mây mù. Điều này gọi là không nói mà đã nói, vô thanh thắng hữu thanh.
5. Đạo tâm và thuật: Bất kỳ học vấn nào đều có phân chia Thuật và Đạo. Về binh pháp mà nói, thuật dụng binh là ở chiến thắng, Đạo dụng binh là ở dập tắt chiến tranh. Cho nên người giỏi dụng binh không hiếu chiến. Đạo dụng binh là không chiến mà khuất phục quân địch, là ở chỗ hóa can qua thành ngọc lụa, là ở chỗ dùng 4 lạng xoay chuyển ngàn cân.
Không có Đạo tâm thống trị chế ngự, thuật càng cao thì hành động càng sai lệch, cuối cùng không chỉ khó thành đại khí, e rằng muốn bảo toàn bản thân cũng khó. Trên đời đã bao nhiêu người mê mẩn bởi thuật, đã rước họa cho bản thân, vạ lây đến người khác.
Minh Hoàng biên dịch
Theo soundofhope
Nguồn copy: https://vandieuhay.net/
